RUTA BOLAÑO
"Ruta Bolaño"
delakoari segika topatu nuen hain ezkutuan zegoen jatetxe txiki eta
apaina, kale ziztrin eta estu hartan, hain estua, non mahaien lerro
bakar bat soilik kabitzen baitzen, pasatzeko lekua ere justua utzita.
Baina itzala kategorikoa zuen, etxeek egindakoa, lodi-lodia, ez toldo
edo sonbrillek sortutako artifizial eta mehar hori (eskertzekoa
izaten da halako babesa, batez ere abuztuan, eta batez ere Blanesen
gisako herri mediterranear batean bazaude), eta hara eraman nituen
bikotea eta semea, goiz osoa idazle txiletarraren peskizan jardun
ondoren.
- Probetxuzko zerbait egin
duzu, behintzat -esan zidan emazteak, leku hartan planto egin
genuenean. Gustatu zitzaion, antza, eta eskerrak, zeren, lau ordu
luze semea berarekin hondartzan utzi ondoren, nola edo hala ordaindu
beharko nuen nire bohemiotasun gutxi-asko antzeztu haren prezioa.
Garagardotxo bat eskatu
genuen bazkari zain, ederki geunden gure paradisu estuan: semea
jolasean bere hegazkintxoarekin, bikote gazte bat soilik atzeko
mahaian xuxurla lasaian, eta munduko zerbitzaririk jatorrena —ez
da ironia— gure kapritxoen menera.
Zorteko ginen.
Kontatu nizkion emazteari
goizeko abenturak, nola egona nintzen, kazetari trazak eginez,
Bolañok egunkaria erosten zuen paper-dendan, liburuak eskuratzen
zituen liburu-dendan, gibeleko gaixotasun hark zulora eraman zuen
arte botikak erosten zituen farmazian, estudioa izan zuen Loro
kalean, han hor eta hemen, "Los detectives salvajes" edo
"2666" liburuen egilea zen idazle txiletar mirestuaren
pistari jarraika, haren berri bati eta besteari galdetuz artikulu bat
egin beharraren aitzakia merkean, idazlearen nortasuneko edo
bizitzako edozein xehetasun txiki —anekdota
txoro— lortuko nuen esperantzari
atxikita.
Ez nuen gauza handirik
erdietsi, baina gutxien espero duzunean gertatzen dira mirariak.
Komunetik bueltan jabetu nintzen egun hark ekarriko zidan sorpresaz:
- Lautaro da -murmurikatu
nion emazteari, "ruta Bolaño" delakoaren eskuorriaren
azalean agertzen zen idazle txiletarraren aurpegia erakutsiz eta
buruko mugimendu nimiño batekin atzeko mahaia seinalatuz. -
Bolañoren semea!
- Nor?
Roberto Bolañok bazeukala
seme bat eta Lautaro (bai, Lautaro!!!) izena zuela azaldu behar izan
nion. Gero jakin dut espainiarren aurka gerran jardundako buruzagi
Maputxe baten izena dela.
- Bai zera! -hasi zen
barrez.
- Baietz ba! Ziur nago!
Begiratu ondo! Aitaren iguala da eta!
Disimulu handirik gabeko
begiratua eman zion:
- Badu tankera bat...
- Ikusten!
- Baina...
- Seguru nago!
Argudioak eman nizkion, nire
ustea baieztatzeko: batetik, argazkiko Bolaño eta atzean geneukan
gaztea, 20 urtek pertsona zenbat maizten duten kontuan izanda,
berdin-berdinak ziren; bestetik, Bolañoren semeak adin hori izango
zuen gutxi gorabehera; eta hori gutxi balitz, bere haurtzaroan eta
nerabezaroan bezala, Blanesen bizitzea zen probableena.
Bera zen, ziur nengoen, eta
ezin nuen besoak antxumatuta geratu. Beharrik, egun horietan Simone
de Beauvoir irakurtzen ari nintzen, eta oso presente neukan "Les
Mandarins" liburuko pertsonaia batek esaten zuena,
alegia, koldarkeria hutsagatik egin gabe geratzen diren ekintza
horiek edo esan gabe geratzen diren hitz horiek osatzen dutela
faltarik larriena; "pecado por omisión" zioen liburuaren
gaztelaniazko itzulpenak.
- Galdetu egingo diozu?
-igarri zuen emazteak, nire burutaziotan galduta nenbilela ikusirik.
Irribarre urduri bat itzuri
zitzaidan ezpain artetik. - Ba itxaron ni komunera joan arte! -esan
zidan, baina ustezko Bolañoren semea zenaren bikotea izan zen
altxatu zena, mutil gaztea mahaian bakarrik utzita.
Huraxe zen momentua. Orduan
edo inoiz ez. Aulkia atzeratu, eta emaztearen irribarre urduria
lagun, zutik jarrita, atzeko mahaira zuzendu nintzen:
- Barkatu atrebentzia, baina
zu ez zara, ba, Roberto Bolaño idazlearen semea izango? -galdetu
nion, zart, beisboleko makilarekin pilota nola.
- Nor?
- Roberto Bolaño.
- A! Ez, ez... Ez dut
ezagutzen -erantzun zidan.
- Barkatu, e. Blanesen bizi
izandu zen, eta izugarrizko antza hartu dizut...
Azalpen alferrikakoetan
galdu nintzen, nire mahaira bueltatu aurretik. Auzolotsa baino
areago, katxondeoa zeukan emazteak, baina zer egingo zaio, halakoak
dira bohemiotasun merkearen ordainak...
"Adiós" esanda
alde egin zuen bikote gazteak, barre txikiak tarteko. Artean, apur
bat lotsatuta nengoen munduko zerbitzari jatorrena bueltatu zenean,
baina agudo joan zitzaizkidan kezkak. Izan ere, zerbitzariak
postrerako "deabruaren bizkotxo" (sic) ezin ukatuzkoa
eskaintzen zigularik, argi izpi batek supituan nire buruhezurraren
baitako ibilbidea egin eta agerkunde mistiko baten legez ikusi nuen
ikusi, eta ulertu nuen ulertu, Lautaro demonio hura, Lautaro Bolaño
malapartatu hura, ez zela gezurti nazkagarri bat besterik.
Madarikatua!
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina
Egin hemen zure iruzkina edo kritika..
Mila esker!
Bertol