Aitatasunaren ajeak eta biajeak (IX): hizkuntza dela eta ez dela (II)

Ez zait sekula ahaztuko lehen edalontzia eskuetan geneukala egin zidan galdera:

-          Eta hik zergatik ez didak niri hika egiten?

Begi-zeharka begiratu nion finlandiar lagunari, eta klink edan nuen sagardoa.

Jo eta ma geratu nintzen. Urtebete eskas zeraman gurean, eta hika egitea nahi ez zuen ba tipoak! Lauzpabost baso sagardoren ostean bertsotan ere hasiko zaidak hau, egin nuen nire artean...

Gerora pentsatu nuen normala zela bere eskaera, hika egiten ikasi nahi duenari hika egitea baino hoberik ez dagoela, nahiz eta berak zuka erantzun gero (euskaraz egiten ikasi nahi duenari euskaraz egitea bezalakorik ez dagoen moduan, nahiz eta berak gaztelaniaz erantzun). Hain da erraza teoria, eta hain zaila praktika!

Gogoan dut semeari hitz egiten hasterako horixe izan zela hartu behar izan nuen lehen erabakietako bat: zuka edo hika.

Zarautzen bizi bagina zuka egingo nioke seguruenik, ume txiki-txikiei hika egitea arraro samar gertatzen baitzait eta ez baitzukeen arazorik izango aurrerago bere kasa hika ikasteko. Kontua da Donostian bizi garela, eta Donostian euskaraz bizitzea ez dela Zarautzen euskaraz bizitzea bezalakoa. Esate baterako, Donostian nire adineko inork ez du hika egiten, eta egiten baldin badu izango da beste nonbaiten bizi izan delako edo gurasoetako batek (seguruena aitak) hika egin izan diolako. Ez, ez dut azterketa estatistiko sakonik egin; nire irudipenei buruz ari naiz soilik.

Kontuak horrela, izugarrizko pena ematen zidan nire semeak hika natural aritzeko gaitasunik ez izatea, eta hori ziurtatzeko modurik onena nik neuk berari hika egitea zela deliberatu nuen.

Halaxe egiten dut orduz geroztik, nahiz eta aitortu behar dudan hasieran (umeak erantzuteko gaitasuna izan artean) hika egitea oso arrotza zitzaidala eta egin behar izan nuela ahalegin berezi bat horretara jartzeko. Hori bai, 2 urte bete dituenetik, errazago ateratzen zait hikako jarduna.

-          Eta berak hika erantzuten badik? ––galdetu zidan lankideak––. Haserretu egingo al haiz?

Garai batean ––eta batzuentzat orain ere bai, akaso––, bekatu handia zen aitari hika egitea. Baina irakasleari ere hika egiten zaion egunotan, “errespetu falta barkaezin” hau ordaindu beharreko faktura onargarritzat jo nuen.

Hala ere, zuka egiten dit oraingoz semeak ia beti (ez dakit zer gertatuko den etorkizunean). Baina aitortu beharra daukat babarrun gorri platerka dastatu eta “earra ziok” esaten didan bakoitzean harrotasunezko malkoak sortzen zaizkidala bihotzean (eta hanpatu egiten zait nire euskaltzain buztana hankartean).