#Eusgara

Euskararen Eguna dela eta, hainbat apunte edota galdera:

1. Euskararen ezagutza handitu omen da azken urteetan baina ez erabilera. Euskara Batuaren ekarpena inork gutxik jartzen du zalantzan (nik ez behintzat), baina ez ote da garaia euskalkien erabilera sustatzeko, betiere testuingurua eta erregistroaren arabera, eta batez ere ahozkoan? Koldo Zuazok kontatzen du anekdota: bost urteko Elgetako ilobari galdera egin, zein dira asteko egunak?¸eta erantzuna: astelehena, asteartea, asteazkena, osteguna, ostirala, zapatua eta domeka. Eskerrak eskolarik ez den asteburuetan!
2. Zaldieroren Mitxelena XVIak eta Yodak bezala, ez ote gara gehiegizko zuzentasunarekin larregi tematzen? Twitterren izan nuen eztabaida, duela hilabete batzuk, itsas-denborale ikaragarri hura izan zenean, eta olatu erraldoi haien erakusgarri hainbat bideo eta argazki argitaratu zirenean sarean, Zarautz aldeko asko “Itsasaldia” izenburupean. Ez omen du “itsasaldi” hitzak adiera hori ezein hiztegitan, ez omen da sekula santan horrela erabili, ea zertan ari ziren “denboralea” edo “itsas-denboralea” erabili beharrean hitz hura erabiltzen, beti omen gabiltzala erdal jatorria duten hitz aski jatorrak aurreiritzien erruz baztertzen… Agian, arrazoi zuten, baina nago ez ote ditugun goizegi eta errazegi kimatzen horrelako saiakerak. Beharbada, “denboralea” orokorregia egin zitzaien, apika luzeegia “itsas-denboralea”. Larriena, nire ustez, jendeari hizkuntzarekin jolasteko gogoa kentzea da. Pentsa, “itsasaldi” hartatik “itsazaldi” kuriosoa sortu izan bagenu, milaka zaldien indarrez datorren itsas-denborale ikaragarria adierazteko…
3. Sautrela eta Tribuaren Berbak kalitatezko telebista baten erakusle dira. Pena daukat halako gehiago egon ez izanaz, zineaz edo musikaz dihardutenak esaterako, lasai eta oparo. Baina, eta, zenbat pelikula porno daude euskaraz? Ez dakizue? Ba nik bai: oker ez banago bakar bat. Jatorriz gaztelaniaz egina da, eta 2011ean bikoiztu zuten euskarara. Kalitate zalantzagarria baina audientzia ikaragarria duten saio horiek zergatik ez egin euskaraz, eta gaztelaniaz azpititulatu? Adibidez, “El conquistador del fin del mundo”?. Zergatik ez egin ETB2a gaztelaniara azpititulatutako euskarazko produktu hutsekin?
4. Abian da .eus domeinua. Izan bedi sareko euskal komunitatearen bilgune. Webgune bat duzu? Pasa zaitez .eus domeinura!
5. Bukatzeko, proposamen bat twitterren dabiltzan txiolari euskaldunentzat. Zer iruditzen ingelesezko WTF! (what the fuck?) akronimoa euskarazko 11I! (hamaika ikusteko!) jatorrarengatik aldatzen badugu?
6. Irudimena (eta umorea!) behar dugu, euskaldunak mantendu eta erdaldunak pixkana-pixkana gure hizkuntzara erakartzeko, eta datorren urteko abenduaren 3a ez dadin bihur “el día del euskera”.
   
   

   Urola Kostako Hitzan argitaratua (2014/12/04ean)

Argazkiak (aitatasunaren ajeak eta biajeak XVI)

Badut ezagun bat bere alabaren jaiotza koaderno bat aldean zeukala bizi izan zuena. Une garrantzitsu haren detaileak ahazturan galtzeko beldur, apuntatu egin zituen lehen kontrakzioak, bikotearen izerdi-minak, lehen hatsaren hotsak.

Geure memoriarekin ez garelako fio egiten omen ditugu argazkiak.

Lehengo ostegunean, “plan berezi bat egitera” eraman nuen lau urteko semea: Donostiako nire txoko gogokoenak bisitatuko genituen, eta argazkiak egin beharko zizkidan berak.

Otaegi gozotegitik igaro ginen lehendabizi, eta eskaparatean zeuden Euskal Pastelak erakutsi nizkion. Amona Iñaxirengana bazkaltzera joaten nintzenero, postrerako halako bat eramaten zidala azaldu nion, eta amonarekin gogoratzen naizela, oraindik ere, Euskal Pastel bat jaten dudan bakoitzean. Bat erosi genuen meriendaren ostean erdibana jateko, ez ordea eskaparate aurrean lehen argazkia egin baino lehen. Klik.

Cinema Paradiso (aitatasunaren ajeak eta biajeak XV)

Pelikula zoragarri honen gailurretako batean, tren-geltokian esaten dio Alfredok Totóri film hau ondoen laburbiltzen duen esaldia. Qualunque cosa farai, amala, come amavi la cabina del “Paradiso” cuando eri picciriddu: egiten duzuna egiten duzula, maita ezazu, txikia zinenean “Paradiso”ren kabina maitatzen zenuen moduan.

Cinema Paradiso, G. Tornatoreren pelikulako fotograma bat

Putak eta putasemeak

Pertsona talde mespretxatuak, azpiratuak, desberdinak izateagatik soilik kondenatuak direnak erabiltzen ditugu iseka egiteko, irainetarako. Subnormala, marikoia, puta edo putaseme gisakoak gizartearen desberdinarekiko beldurraren ispilu hutsak dira. Norberaren burua desitxuratuta bueltatzen duten ispiluak. Normala ez dena, normatik kanpokoak darabiltzagu, norberaren etikatik at –taldeko diziplinatik kanpo– daudenak zentsuratzeko. Lau txupito segidan edaten ez duena, marikoia; sei gizon desberdinekin oheratu dena, puta; nahi genuen eran jardun ez dena, subnormala. Hitz horien faltan, motz geratzen gara aldamenekoari burla egiteko. Literatura egitean ere gertatzen den kontua da: sinesgarritasuna lortzekotan, eta irainen bat behar izanez gero, aipatutako horietara kondenatuta zaude.

Maricón el que no bote

Sanmartzialetan izan zen, duela hamabost bat urte. Joan ginen parrandara Irunera, eta halaxe genbiltzan, gozo-gozo, hogei urte izateak ematen duten inozo sentipen epel horrekin, denboraren erlojuak artean axola ez zitzaizkigula. Sanpelaiotan hasten ziren udako oporrak guretzat, herriko jaietan, eta huraxe izaten zen ordularia etxeko tiraderan uzteko eguna, San Joan sua baino errito garrantzitsuagoa. Estudiante tunante, eta lanik egiteko obligaziorik gabe (ez beste lagun batzuen tankeran, zortekoak gu!), festaz festa, parrandaz parranda ibiltzen ginen orduz geroztik.

O templo do futebol

Berria-tik proposamen "lizun" batekin etorri zitzaizkidan: futboleko mundialak irauten duen bitartean, artikulu bat egunero, eta trukean Riora joateko hegazkin-txartela eta ostatua. Ez nuen gehiago behar.

Hemen topatuko duzue nire bidaia-koadernoa: O templo do futebol

Paulisson Miuraren argazkia

Ametsen jokalekua

Ahaztu egin zaigu amets egitea. Esna gaudela, esan nahi dut. Berezkoa dugulako lotan gaudela amets egitea. Baina esna gaudela... Esna amets egite soila galarazi egin digute, eta guk ez dugu horri buelta ematen jakin. Zer esanik ez ametsak lortzen ahalegintzeaz... Gure ametsen atzetik joateko ausardia galdu dugu. Gure ametsen atzetik joateko ausardia kendu digute, eta kentzen utzi diegu gainera. Bi eskuekin ametsa lepotik ondo heldu beharrean, eskapatzen uztera ohitu gara. Borrokarik apenas egin gabe. Egunari eustea bihurtu dute askorentzat amets bakar, soldata bat lortzea helburu bakan, eta beldurra erein dute inguruetako baratzetan: ez joan aldirietara, ez fidatu inorekin, ez egin marrurik, ez hitz egin ezezagunekin, ez margotu marratik kanpora.

Horregatik, barruak mugitzen dizkigu ezinezkoak ziruditen ametsak betetzen irudikatzeak. Egingarri bihurtzen diren utopiak dira ederrenak, utopiak ez diren utopiak.